Kleine watersalamander

De kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris)

Algemene kenmerken:

De kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris) heeft een groenbruine tot donkerbruine bovenkant met grote en iets kleinere donkerbruine vlekken. Tijdens de paartijd hebben de mannetjes een hoge rugkam en huidzomen aan de achtertenen. Deze salamander kan 10 cm groot worden. Het grote kenmerk van de kleine watersalamander, zowel mannetje als vrouwtje, is de gestipte geeloranje buik tot oranjerode buik.

Leefgebied:

De kleine watersalamander is een opportunistische soort en bewoont bijna alle, meestal open, landschappen van Europa. Als voortplantingswateren dienen vooral kleine vegetatierijke , vaak zonbeschenen wateren en soms ook tijdelijke wateren. Op het land zoekt deze salamander de meest uiteenlopende vochtige en koele schuilplaatsen op, waarin hij ook overwintert.

Voortplanting:

Het mannetje zwemt meerdere keren voor het vrouwtje, dat hem eerst negeert. Als de show van zijn paartooi werkt stuurt hij geurstoffen en ''drukgolven '' naar zijn partner. Het mannetje zet een spermatofoor af en deze wordt door de cloacalippen van het vrouwtje opgenomen. Het vrouwtje zet dan de eitjes af( 200 tot 300) één voor één op een blad van een waterplant. De embryonale ontwikkeling duurt 8 tot 14 dagen en dan start de metamorfose van de larven die al na 6 tot 8 weken voltooid is.

Voedsel -vijanden:

Salamanders en hun larven zijn carnivoor en eten in principe alle bewegende organismen dat in hun bek past o.a. watervlooien, roeipootkreeftjes, libellen- of dansmuglarven maar ook larven van soortgenoten, padden en kikkers. Ze kunnen zelfs een heel broedsel van een Bruine kikker vernietigen.

Deze salamanders hebben veel vijanden. Zo kunnen stekelbaarsjes en andere vissen een hele populatie teniet doen. Ook waterkevers en hun larven zijn geduchte rovers. Verder noemen we de Ringslang en de Kamsalamander. Er zijn zeker meer dan 20 soorten vogels die salamanders eten, waaronder de ooievaar.

Inventarisatie:

Verblijven in de winter tot 500m van hun voortplantingsplaats. Komt voor in poelen in open weiden maar ook in boszones. De kleine watersalamander was tijdens de inventarisatie van 1976-78 de meest  algemene amfibiesoort in West-Vlaanderen.  De nieuwe inventarisatie van 2000-2005 gaf een duidelijke kentering weer:  nog te vinden in Z-W van West-Vlaanderen en gedeelte N-O van West-Vlaanderen, maar andere gebieden heel miniem.Deze soort gaat sterk achteruit in de gehele provincie!